Στην πρόσφατη επιστολή του προς τους μετόχους της Berkshire Hathaway, o εμβληματικότερος χρηματιστηριακός επενδυτής όλων των εποχών Warren Buffet, αναφέρθηκε στη χρηματιστηριακή πρακτική της επαναγοράς μετοχών, τη γνωστή και σαν «stock buyback» ή σαν «stock repurchases».
Στην επιστολή του δικαιολογούσε απολύτως την επαναγορά μετοχών, δηλαδή την επαναγορά από την ίδια την εταιρεία των μετοχών της, αναφέροντας πως είναι μια πρακτική που ακολουθούν όλες οι μεγάλες εταιρείες στις ΗΠΑ. Βέβαια, οι επαναγορές μετοχών απαγορεύονταν στη Wall Street μέχρι το 1982 και έκτοτε πραγματοποιούνται κάτω από το άγρυπνο μάτι της SEC.
Η τακτική του «stock buyback» που ακολούθησε η Berkshire Hathaway καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022, είχε δεχθεί επικρίσεις. Αρκετοί επενδυτές μέμφονται τη διοικητική ομάδα της, λέγοντας πως η Berkshire αντί να αναζητά επενδυτικούς στόχους για να εμπλουτίσει το χαρτοφυλάκιο της, αγόραζε μετοχές της. Και πράγματι μέσα στο 2022 η Berkshire αγόρασε μετοχές της, που αναλογούν στο 1,2% του μετοχικού της κεφαλαίου.
Έχουν άδικο; Ειδικά σε μια περίοδο και άλλες κορυφαίες εταιρείες της Wall Street όπως είναι η Goldman Sachs, η Meta (facebook) και ο ενεργειακός κολοσσός της Chevron έχουν προγραμματίσει επαναγορές μετοχών τους ύψους $30 δισ., $40 δισ. και $75 δισ. αντιστοίχως, σύμφωνα με ανακοινώσεις τους προς την SEC, η συζήτηση για τη χρησιμότητα και το νόημα των stock buybacks είναι ανοικτή.
Ας ακολουθήσουμε μερικά απλά λογικά βήματα για να αναλύσουμε το θέμα:
Α. Για να προχωρήσει μια εταιρεία στην επαναγορά των μετοχών της θα πρέπει να διαθέτει σημαντικά ταμειακά διαθέσιμα.
Β. Τα ταμειακά διαθέσιμα χρησιμοποιούνται για να μεγαλώνει μια εταιρεία είτε μέσω επενδύσεων στις δικές της παραγωγικές μονάδες, είτε μέσω εξαγορών. Αμφότερες είναι κινήσεις που μεγιστοποιούν αφ’ ενός τους κύκλους εργασιών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και αφ’ ετέρου την αξία των μετοχών που διαθέτουν οι μέτοχοι τους.
Γ. Όταν λοιπόν η διοίκηση μιας επιχείρησης αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τα ταμειακά διαθέσιμα της για την επαναγορά μετοχών, αυτό σημαίνει πως δεν έχει βρει κάποιο καλύτερο ή αποδοτικότερο επενδυτικό εγχείρημα. Και πως θεωρεί ότι η επανεπένδυση στον εαυτό της αποτελεί τη βέλτιστη λύση.
Δ. Για να είναι βέλτιστη η λύση της επαναγοράς θα πρέπει η τρέχουσα τιμή της μετοχής στο χρηματιστήριο να είναι χαμηλή λόγω του ευρύτερου κλίματος ή να πιέζεται για κάποιον άλλο λόγο. Η επαναγορά μετοχών προσφέρει τη δυνατότητα στους υπάρχοντες μετόχους να ρευστοποιήσουν με ευκολία τις μετοχές τους, χωρίς να χρειαστεί να πιέσουν την τιμή τους προς χαμηλότερα επίπεδα.
Τι γίνεται όμως, τελικά, με τις μετοχές που επαναγοράζει η εταιρεία; Πώς ωφελούνται οι μέτοχοι, από αυτήν την πρακτική;
Οι μετοχές που επαναγοράζονται είτε διαγράφονται χωρίς να μειωθεί η «αξία» της εταιρείας, με αποτέλεσμα την αύξηση της «αξίας» των μετοχών που έχουν οι υπόλοιποι μέτοχοι στο χαρτοφυλάκιο τους, είτε πωλούνται σε τρίτον οπότε η εταιρεία κερδίζει από τη διαφορά της τιμής πώλησης από την τιμή επαναγοράς.
Η βασική χρηματιστηριακή αρχή αναφέρει, πως σκοπός των διοικητικών συμβουλίων των εισηγμένων εταιρειών είναι η μεγιστοποίηση της αξίας της περιουσίας των μετόχων τους. Αν αυτό θα επιτευχθεί με την ανάπτυξη της εταιρείας, την άνοδο της κερδοφορίας ή τη χρήση της πρακτικής της επαναγοράς μετοχών είναι αδιάφορο. Σημασία έχει ποιο είναι «το νούμερο γράφει η τελική γραμμή».
