Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός από χρηματοοικονομικά κριτήρια, που επιτρέπουν στους αναλυτές και στους επενδυτές να εκτιμούν την αξία μιας εταιρείας ή ενός ομολόγου. Η αποτίμηση της αξίας των χρηματοοικονομικών προϊόντων, δίνει τη δυνατότητα στους επενδυτές να αποφασίζουν ποια μετοχή, ποιο ομόλογο, ποιο παράγωγο, ποιο νόμισμα και ποιο εμπόρευμα αξίζει να αγοραστεί ή πωληθεί.
Αντίστοιχοι τρόποι αποτιμήσεων, χρησιμοποιούνται στις κλαδικές αναλύσεις, όταν οι επενδυτές επιθυμούν να συγκρίνουν τους κλάδους μεταξύ τους, στη διαδικασία της αξιολόγησης των ευκαιριών και των κινδύνων, που υπάρχουν σε ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.
Σε ευρύτερο επίπεδο, υπάρχουν και μοντέλα αξιολόγησης και αποτίμησης ολόκληρων χρηματιστηρίων. Μοντέλα που χρησιμοποιούν οι μεγαλύτεροι επενδυτικοί οίκοι του κόσμου, για να καταλήξουν σε επενδυτικές αποφάσεις σχετικές με την είσοδο ή την έξοδο από μητροπολιτικά ή και περιφερειακά χρηματιστήρια.
Τα μοντέλα αξιολόγησης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι παγκοσμιοποιημένα, καθώς έχουν τεθεί κατά βάσιν από τους τρεις σημαντικότερους οίκους αξιολόγησης. Τον οίκο S&P Ratings, τον οίκο Moody’s και τον οίκο Fitch. Οι οίκοι αυτοί χρησιμοποιούν παραπλήσια μοντέλα, τα οποία καταλήγουν σε συμπεράσματα σχετικά με την πιστοληπτική ικανότητα μιας οικονομίας, με τις οικονομικές προοπτικές της, καθώς και με το βαθμό του επενδυτικού ρίσκου και του κινδύνου που χαρακτηρίζουν την οικονομία και τις αγορές της.
Και μετά την αξιολόγηση, ακολουθεί η αποτίμηση. Πότε μια χρηματιστηριακή αγορά είναι φθηνή; Πότε μια χρηματιστηριακή αγορά είναι ακριβή; Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να «μπει» κάποιος επενδυτής σε ένα χρηματιστήριο και να αγοράσει μετοχές και πότε είναι η στιγμή να αποχωρήσει από αυτό, ρευστοποιώντας τις μετοχικές αξίες που έχει στο χαρτοφυλάκιο του;
Ίσως ο πιο κλασσικός, ενδεικτικός και αντιπροσωπευτικός δείκτης, που δίνει και την πρώτη και πιο καθαρή εικόνα, είναι ο δείκτης της Συνολικής Αξίας ενός Χρηματιστηρίου ως προς το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) μιας χώρας. Είναι ένα κλάσμα που εκφράζεται σε ποσοστιαία μορφή. Σαν αριθμητή έχει το άθροισμα της χρηματιστηριακής αξίας όλων των εισηγμένων εταιρειών, δηλαδή το σύνολο των κεφαλαιοποιήσεων των εταιρειών. Και σαν παρονομαστή το μέγεθος του ΑΕΠ.
Στον ακόλουθο γράφημα παρουσιάζονται τα ΑΕΠ συγκεκριμένων χωρών, υπολογισμένα σε $ τρισ. Οι χώρες αυτές αποτελούν ένα καλό δείγμα για τη σύγκριση του ΑΕΠ τους, με την κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων τους. Συμμετέχουν οι 10 μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη από τις ΗΠΑ και τη Κίνα με ΑΕΠ της τάξεως των $21,17 τρισ. και $15,86 τρισ. αντιστοίχως, αλλά και χώρες με αισθητά χαμηλότερο ΑΕΠ όπως είναι το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη με ΑΕΠ της τάξεως των $0,39 τρισ. και $0,38 τρισ. αντιστοίχως, που έχουν όμως σημαντική παρουσία στα παγκόσμια χρηματιστηριακά δρώμενα.
Το ακόλουθο γράφημα απεικονίζει τις κεφαλαιοποιήσεις των χρηματιστηρίων ανά χώρα. Ορισμένες από αυτές τις κεφαλαιοποιήσεις συμβαδίζουν ή καλύτερα, συσχετίζονται άμεσα, με το ύψος του ΑΕΠ. Υπάρχουν όμως και άλλες οι οποίες διαφοροποιούνται αισθητά. Βλέπουμε για παράδειγμα, το χρηματιστήριο της Ιαπωνίας να έχει κεφαλαιοποίηση παραπλήσια με το χρηματιστήριο της Κίνας, παρ’ όλο που η Κίνα έχει τριπλάσιο ΑΕΠ από το αντίστοιχο της Ιαπωνίας. Ένα άλλο παράδειγμα, είναι αυτό ανάμεσα στο Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη, οι οποίες έχουν παραπλήσιο ΑΕΠ. Όμως η κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου του Χονγκ Κονγκ είναι εξαπλάσια της αντίστοιχης του χρηματιστηρίου της Σιγκαπούρης.
Στον ακόλουθο πίνακα, καταγράφεται ο δείκτης Κεφαλαιοποίησης / ΑΕΠ, για τις χώρες που παρουσιάστηκαν ανωτέρω. Η ιεράρχηση της λίστας γίνεται με βάση το μέγεθος του ΑΕΠ κάθε χώρας. Παράλληλα εμφανίζονται τα χαμηλότερα, αλλά και τα υψηλότερα ποσοστά του δείκτη Κεφαλαιοποίηση / ΑΕΠ που καταγράφηκαν τις τελευταίες δεκαετίες.
Έτσι βλέπουμε στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης να καταγράφεται το ιστορικά υψηλότερο ποσοστό όλων των εποχών για τις ΗΠΑ, με τον δείκτη να βρίσκεται στο 192,9%.
Τον υψηλότερο δείκτη σε παγκόσμιο επίπεδο παρουσιάζει το Χονγκ Κονγκ με 1.105,91%, ο οποίος όμως έχει καταγράψει και ακόμα υψηλότερες τιμές προσεγγίζοντας τα επίπεδα του 2.365%.
H κεφαλαιοποίηση του Χρηματιστηρίου του Nikkei, ως προς το ΑΕΠ της Ιαπωνίας βρίσκεται σήμερα στο 189,3%. Ένα ποσοστό που έχει διακυμανθεί από το υψηλό 361% το 1989, μέχρι το χαμηλό 54,38% το 2008.
Ασφαλώς ο παραπάνω πίνακας μας δίνει μια πρώτη ιδέα για το που βρίσκονται και προς τα που, δύνανται να οδηγηθούν τα πράγματα. Ωστόσο, ασφαλή συμπεράσματα δεν μπορούν να εξαχθούν με ευκολία, από μια στατική εικόνα των αριθμών. Μόνο μια ενδελεχής διαχρονική παρακολούθηση της πορείας του Δείκτη Κεφαλαιοποίησης / ΑΕΠ, μπορεί να οδηγήσει σε μια καθαρή εικόνα και να βοηθήσει στη εξαγωγή συμπερασμάτων, για το αν και κατά πόσο η χρηματιστηριακή αγορά μιας χώρας είναι ακριβή ή φθηνή.
Στο ακόλουθο γράφημα παρακολουθούμε αυτό ακριβώς. Την πορεία δηλαδή του Δείκτη Κεφαλαιοποίησης / ΑΕΠ, για το Χρηματιστήριο Αθηνών κατά την διάρκεια της τελευταίας 20ετίας. Μια 20ετία με σημαντικές αυξομειώσεις τόσο στο ΑΕΠ, όσο και την πορεία του Χρηματιστηρίου.
Όπως παρατηρούμε ο Δείκτης Κεφαλαιοποίησης / ΑΕΠ, για το Χρηματιστήριο Αθηνών, βρίσκεται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την περίοδο 2000-2007, αλλά υψηλότερα από τις τιμές που κατέγραψε από το 2014 μέχρι το 2019. Η τελευταία αύξηση οφείλεται στη μείωση του ΑΕΠ λόγω της πανδημίας. Αν σκεφτούμε ότι φέτος θα υπάρξει ανάπτυξη, ο δείκτης αυτός θα είναι και πάλι χαμηλός, ακόμα και αν η κεφαλαιοποίηση παραμείνει σταθερή. Με δεδομένο λοιπόν, ότι η χώρα θα επιστρέψει στην κανονικότητα, ο δείκτης προσδίδει μια επιπλέον ελκυστικότητα στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
