Ο Ιανουάριος του 2022, ήρθε για να επιβεβαιώσει ορισμένες βασικές αρχές και βασικούς νόμους των κεφαλαιαγορών. Όπως η φυσική επιστήμη στηρίζεται πάνω στο νόμο της βαρύτητας και τους θερμοδυναμικούς νόμους, έτσι και οι αγορές στηρίζονται πάνω στην έννοια της αξίας και πάνω στους κανόνες και τις μεθόδους των αποτιμήσεων των περιουσιακών στοιχείων. Η ραγδαία υποχώρηση της τιμής του bitcoin, στο επίπεδο των $35.000 τις τελευταίες ημέρες, που το απομάκρυνε ακόμα περισσότερο από την κορυφή των $67.258, ήρθε να επιβεβαιώσει πανηγυρικά, ότι οι νόμοι της «χρηματιστηριακής βαρύτητας», ισχύουν για όλα τα επενδυτικά προϊόντα.
Στο μεγάλο ερώτημα «πόσο αξίζει ένα bitcoin», μπορούμε να απαντήσουμε με το κόστος παραγωγής του. Σύμφωνα με τον Δείκτη «Digiconomist's Bitcoin Energy Consumption Index», η παραγωγή (εξόρυξη) ενός bitcoin έχει ενεργειακό κόστος της τάξης των $7,000-$11,000 με τιμές του Αυγούστου 2021.
Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται η πορεία της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από το οικοσύστημα του bitcoin.
Στο ακόλουθο γράφημα καταγράφεται το ετήσιο αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από το bitcoin που ανέρχεται στους 97,14 Mt CO2 , που αντιστοιχεί στο αποτύπωμα του κράτους του Κουβέιτ. Η ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται, ανέρχεται στις 204,50 TWh, που αντιστοιχεί στην ετήσια κατανάλωση της Ταϊλάνδης. Και τα ηλεκτρικά απορρίμματα, που ισοδυναμούν με τα απορρίμματα της Ολλανδίας.
Στο ακόλουθο γράφημα περιγράφεται το ενεργειακό κόστος μιας συναλλαγής σε bitcoin. Έτσι μια συναλλαγή σε bitcoin, παράγει 1.035,86 kg CO2, όσο δηλαδή 2.295.817 συναλλαγές με VISA, καταναλώνει 2.180,75 kWh όσο δηλαδή ένα μέσο αμερικανικό νοικοκυριό σε διάστημα 74 ημερών και παράγει 354,30 grams ηλεκτρικών απορριμμάτων.
Από τα ανωτέρω, οι περισσότεροι αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι το bitcoin σήμερα δύσκολα θα μπορούσε να αποτελέσει μια βιώσιμη εναλλακτική και όπως θα δούμε ακολούθως, θα συναντήσει ακόμα περισσότερα εμπόδια πέραν του ενεργειακού ζητήματος. Πάντως η ενεργειακή διάσταση, αποδόμησε την «εναλλακτικότητα» και τη «δημοκρατικοτητα» του bitcoin.
Σήμερα εκτός από το bitcoin που έχει μια συνολική αποτίμηση στην αγορά ύψους $682 δισ., υπάρχουν και άλλα 10.203 κρυπτονομίσματα, με αποτίμηση της τάξεως του $1 τρισ., που θέλουν να γίνουν «χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη», όπως έλεγε και ο ήρωας κινουμένων σχεδίων Ιζνογκούντ.
Όλα πήγαιναν καλά για τους επενδυτές του bitcoin, για όσο διάστημα παρέμενε εκτός συστήματος, προσφέροντας ανωνυμία, δυνατότητα διακίνησης μαύρου χρήματος, ψηφιακές προσδοκίες και ένα φιλελεύθερο αντισυστημικό και εναλλακτικό άλλοθι στους χρήστες του. Και όλα αυτά μέχρι που οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις ανέλαβαν δράση.
Τον Μάιο του 2021, στο άρθρο Crypto Wars – «Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται» είχαμε περιγράψει τους τρόπους αντιμετώπισης του bitcoin.
Ο πρώτος τρόπος, αφορούσε την είσοδο των cryptos στις επίσημες επενδυτικές διαδικασίες, οι οποίες θα έθεταν προδιαγραφές και προϋποθέσεις, που θα απενεργοποιούσαν τα σημερινά συγκριτικά πλεονεκτήματα, τόσο από την επενδυτική, όσο την εμπορική χρήση των κρυπτονομισμάτων. Ο σκοπός ήταν να εξουδετερωθεί ο «αντισυστημικός» χαρακτήρας των cryptos, μέσω της ενσωμάτωσης τους στο επενδυτικό σύστημα.
Ο δεύτερος τρόπος, αφορούσε τη δημιουργία κυβερνητικών ψηφιακών νομισμάτων, που θα προσέφεραν όλα τα θετικά (και ανώδυνα για το σύστημα) των κρυπτονομισμάτων, μαζί με όλα τα οφέλη των κλασσικών τραπεζικών δυνατοτήτων.
Στο άρθρο «Crypto Alert!: Οι G7 αποφάσισαν για το μέλλον των κρυπτονομισμάτων», είχαμε αναφερθεί στις αποφάσεις του Ιουνίου του G7, που εστίαζαν στη λήψη μέτρων πάνω σε δυο συμπληρωματικούς στόχους.
Ο πρώτος ήταν αυτός της έκδοσης επίσημων και κεντρικά ελεγχόμενων ψηφιακών νομισμάτων.
Ο δεύτερος ήταν αυτός της αποτροπής της επιδίωξης των κρυπτονομισμάτων και ειδικότερα του bitcoin, να υποκαταστήσουν τα νομίσματα στα διεθνή συστήματα πληρωμών.
Παρ’ όλα αυτά, στο «παιχνίδι» του bitcoin άρχισαν να μπαίνουν μεγάλες επιχειρήσεις όπως η Tesla, η MicroStrategy, η Grayscale, η ARK, σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευτούν την τάση και να αποκομίσουν υπεραξίες. Οι δήμαρχοι το Μαϊάμι και της Νέας Υόρκης, για να γίνουν δημοφιλείς και πρωτοπόροι, δήλωσαν ότι θα πληρώνονται σε bitcoin. Και το κράτος του Ελ Σαλβαντόρ, προσπάθησε να στηρίζει τη καταρρέουσα οικονομία του και τον αποκλεισμό του από τις διεθνείς αγορές μέσω της μετατροπής του σε “bitcoin country”. Σχετικό άρθρο ήταν το «Ποντάρει τα ρέστα του στο bitcoin, το Ελ Σαλβαντόρ».
Στον αντίποδα, η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία, αποφάσισαν μέσω των κεντρικών τους τραπεζών να θέσουν ένα τέλος στην «περιπέτεια» του bitcoin και των δυνητικών κινδύνων που προέκυπταν από αυτό.
Η είσοδος του bitcoin στα μεγάλα σαλόνια της Wall Street, όπως περιγράψαμε στο άρθρο «Tι επιφύλαξε η είσοδος του bitcoin, στα μεγάλα επενδυτικά σαλόνια;», δεν έφερε μόνο χαρές, αλλά κυρίως προσγείωση στην πραγματικότητα, διότι για πρώτη φορά από την υιοθέτηση του bitcoin, βρέθηκε τρόπος «να το σορτάρει», κάποιος. Δηλαδή υπάρχει πλέον τρόπος να ποντάρει κάποιος στην πτώση της τιμής του, κάτι που δεν ήταν εφικτό στα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Και αυτός ο κάποιος ή αυτοί οι κάποιοι, δεν είναι μικρά παιδιά. Αλλά οι μπαρουτοκαπνισμένοι παίκτες των χρηματιστηρίων και όχι οι μικροί λάτρεις του bitcoin, που πίσω από τις οθόνες τους ονειρεύονται ότι κάθονται στο ίδιο τραπέζι με τους υπόλοιπους επενδυτές της Wall Street.
Ωστόσο τα $682 δισ. αξίας bitcoin, δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι αμελητέα. Πιθανότατα η εξαΰλωση των υπόλοιπων δισ. από τη συνολική αξία, που είχε ξεπεράσει τα $1,2 τρισ. να έχει οδηγήσει πολλούς φανατικούς οπαδούς στην καταστροφή και αρκετούς «συμβούλους», που έκαναν περιουσίες συμβουλεύοντας άσχετους ανθρώπους να «επενδύσουν» σε bitcoin, στις δικαστικές αίθουσες.
Η πορεία της αποτίμησης του bitcoin, μπορεί να δείχνει αμελητέα μπροστά στις παγκόσμιες επενδύσεις σε ομόλογα ύψους $119 τρισ. και σε μετοχές αξίας $115 τρισ. Ωστόσο υπάρχει ένας δυνητικός συστημικός κίνδυνος, διότι όπως προαναφέραμε, μεγάλες εταιρείες, θεσμικοί επενδυτές, κυβερνήσεις και οργανισμοί ακολουθώντας την τάση, εξυπηρετώντας τους πελάτες τους, κτίζοντας το ψηφιακό προφίλ τους, ή προσπαθώντας να σωθούν από τα μαλλιά τους και μη σταθμίζοντας τους κινδύνους, έχουν έκθεση σε bitcoin. H πρόσφατη κατάρρευση της τιμής του bitcoin, επηρεάζει τα διαθέσιμα τους, τις επενδύσεις τους, τους προϋπολογισμούς τους ακόμα και τη βιωσιμότητα τους. Οπότε οι κραδασμοί δεν σταματούν εδώ.
Οι επενδυτές αναζητούν αξίες. Και χρησιμοποιούν μια σειρά από εργαλεία για να τις αποτιμήσουν. Ταυτόχρονα αποτιμούν και το ρίσκο που συνοδεύει κάθε κίνηση τους. Δεν γνωρίζω σε ποια από τα παραπάνω, μπορεί να δώσει απαντήσεις το bitcoin.
