Μείναμε σπίτι, απολυμάναμε τα πάντα -πολύ σχολαστικά-, καπνίσαμε περισσότερο να περάσει η ώρα, μαγειρέψαμε γιατί είχαμε περισσότερο χρόνο και παραγγείλαμε από το Internet ηλεκτρικά είδη που βοήθησαν να διεκπεραιώσουμε εργασίες και εκπαίδευση από απόσταση. Θα μπορούσε να είναι η σύνοψη του πρώτου εξαμήνου της χρονιάς, όπως αποτυπώθηκε στις λογιστικές καταστάσεις των εισηγμένων εταιρειών στο Χ.Α. μετά την ολοκλήρωσή τους την περασμένη Τετάρτη. Ωστόσο, αυτά που δεν κάναμε (ταξίδια, μεταφορές κ.λπ.) ήταν οι λόγοι που οι εισηγμένες έγραψαν ζημιές πάνω από 1 δισ. ευρώ τους πρώτους έξι μήνες του 2020.
Με δύο μήνες πρακτικά κλειστή την οικονομία, είναι μάλλον αναμενόμενη η εικόνα που έδειξαν οι εισηγμένες εταιρείες στο α' εξάμηνο. Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, στο β' τρίμηνο η ύφεση στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 15,2%, ενώ για το σύνολο του α' εξαμήνου η μείωση του ΑΕΠ κινήθηκε στο 7,9%. Χωρίς να χρειάζονται ειδικές οικονομικές γνώσεις, οι εταιρείες που επιχειρούν σε ένα τέτοιο περιβάλλον ξεκινούν με γκολ από τα αποδυτήρια. Όχι μόνο γιατί είχαν να αντιμετωπίσουν μια ουσιαστικά ανύπαρκτη αγορά (εντός και εκτός των τειχών), αλλά έπρεπε να πατήσουν γκάζι στη μείωση αχρείαστων εξόδων και την παύση κάποιων επενδύσεων που στην παρούσα φάση ήταν μάλλον «πολυτέλεια». Για άλλη μία φορά το ελληνικό επιχειρείν κλήθηκε να διαχειριστεί πρωτόγνωρες καταστάσεις και να ισορροπήσει μεταξύ εφικτού και ωφέλιμου. Οπου η επίπτωση της πανδημίας ήταν ισχυρά αρνητική από τη γραμμή της δραστηριότητας, η προτεραιότητα των διοικήσεων ήταν η προστασία του ισολογισμού με την εξασφάλιση ρευστότητας και η αγορά χρόνου με μειώσεις εξόδων.
Στα συγκεντρωτικά μεγέθη του εξαμήνου υπάρχει θόρυβος από την παρουσία ισχυρών έκτακτων αποτελεσμάτων. Ωστόσο, το ισοζύγιο κερδισμένων/χαμένων έδειξε ισορροπία και αυτό είναι μια πολύ ενθαρρυντική ένδειξη για τη συνέχεια. Η επίγευση της συνολικής εικόνας των αποτελεσμάτων δεν είναι ομοιόμορφα καταστροφική, έχει αναγνώσεις που δείχνουν συνετή οικονομική διαχείριση και μέτρα πρόληψης που θα δώσουν -ή θα σώσουν- θετικότερο αποτέλεσμα στο δεύτερο ημίχρονο της χρονιάς. Εταιρείες κερδοφόρες υπήρξαν, μάλιστα κάποιες από αυτές έχουν ραντεβού με ιστορικό ρεκόρ κερδοφορίας στην τρέχουσα χρήση.
Ενώ η ελληνική Αγορά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φθηνή με βάση τη συνολική εικόνα της κερδοφορίας των εταιρειών, επιμέρους υπάρχουν λαμπρά παραδείγματα επίδοσης, αλλά και διαχείρισης της κρίσης. Οι απώλειες είναι διαχειρίσιμες, η αντίδραση των επιχειρήσεων φαίνεται ότι είναι άμεση μετριάζοντας την επίπτωση της μείωσης της ζήτησης κατά περίπτωση. Η διατήρηση ενός επιχειρηματικού κορμού ικανού να διαχειριστεί την κατάσταση δεν είναι μια θετική εξέλιξη μόνο για τους μετόχους τους, αλλά και για το κράτος, το οποίο θα μπορεί να προσδοκά αυξημένα έσοδα όταν οι συνθήκες αλλάξουν. Οι εταιρείες αυτές αποτελούν τον βασικό πυρήνα ενδιαφέροντος στο Χ.Α. διατηρώντας ενεργή την επενδυτική κοινότητα και κυρίως τον διεθνή παράγοντα σε ιδέες που έχουν έδρα τη χώρα μας.
Από τα απόνερα της πανδημίας οι μεταβολές σε εμπορεύματα, ισοτιμίες και πρώτες ύλες επηρέασαν ανάλογα το τελικό αποτέλεσμα. Τράπεζες και διυλιστήρια «ευθύνονται» εν πολλοίς για τις ζημιές 1,118 δισ. ευρώ που καταγράφονται στο σύνολο, αφού, αν εξαιρεθούν αυτοί οι δύο κλάδοι, προκύπτει καθαρό κέρδος 286,9 εκατ. ευρώ για το σύνολο της αγοράς.
Οι χαμηλές τιμές που επικράτησαν στον κλάδο πετρελαιοειδών και διύλισης οδήγησαν σε εγγραφές αρνητικής αποτίμησης αποθεμάτων ύψους 775 εκατ. ευρώ στα δύο διυλιστήρια, ωστόσο οι εταιρείες που είχαν ως πρώτη ύλη το πλαστικό εμφάνισαν τα καλύτερα εξάμηνα της ιστορίας τους. Στις τράπεζες, οι ζημιές της Eurobank που προήλθαν από την τιτλοποίηση του Cairo (1,33 δισ. ευρώ) βάρυναν πολύ στο τελικό αποτέλεσμα, παρά τη σημαντικά θετική συνεισφορά των κερδών της Εθνικής Τράπεζας που προέκυψε κυρίως από την ανταλλαγή του Titlos με ελληνικά ομόλογα. Στις εταιρείες real estate υπήρξε επίσης προσαρμογή των εύλογων αποτιμήσεων χαμηλότερα, δεδομένης και της μείωσης των μισθωμάτων που παρατηρήθηκε στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Σημαντικά αρνητικά έκτακτα υπάρχουν και στους ισολογισμούς των Ολυμπιακή Τεχνική, Ελλάκτωρ, ΕΥΔΑΠ, ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ, Βιοτέρ, Κυριακούλης, Aegean, ενώ στον αντίποδα θετικές εγγραφές υπάρχουν στις λογιστικές καταστάσεις της AudioVisual Pasal, ΓΕΚΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ και ΟΛΠ.
Ο κύκλος εργασιών συρρικνώθηκε κατά 19,7%, στα 28,454 δισ. ευρώ, το οποίο όμως ήρθε και ως αποτέλεσμα της μείωσης των τιμών των πετρελαιοειδών και της ζήτησης σε πρατήρια. Σε προσαρμοσμένο επίπεδο, η μείωση της ζήτησης είναι 13,7%. Ανάλογα έχει επηρεαστεί και το λειτουργικό αποτέλεσμα (-30,7% στα 2,899 δισ. ευρώ), το οποίο ισορροπεί στο -6,6% εφόσον αφαιρεθεί ο κλάδος πετρελαιοειδών. Το περιθώριο της λειτουργικής κερδοφορίας των εισηγμένων είναι πάνω από 10% και στο 16% περίπου χωρίς τα καύσιμα, γεγονός το οποίο αποτελεί μια μικρή νίκη απέναντι στις συνθήκες ολικού αποκλεισμού. Η νίκη αυτή προήλθε από το γεγονός της σύνδεσης πολλών μεταβλητών εξόδων με τη δραστηριότητα αλλά και την άμεση ανταπόκριση των εταιρειών σε μείωση σταθερών εξόδων (ενοίκια, μισθοί κ.λπ.). Σε επίπεδο δανεισμού, η αύξηση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού κατά 18% (+1,5 δισ. ευρώ) ενίσχυσε τα ταμειακά διαθέσιμα κατά 3,2%. Συμπεριλαμβανομένων των γραμμών χρηματοδοτικής μίσθωσης η αύξηση του δανεισμού ανήλθε στο 4,6% στο εξάμηνο, ωστόσο, αν εξαιρεθούν τα διυλιστήρια, η αύξηση είναι οριακή κατά 1,7%.
Οι εταιρείες που οδεύουν για ρεκόρ κερδών
Το αντικείμενο των εργασιών βοήθησε, η χρηματοοικονομική εικόνα δίνει μεγάλους βαθμούς ελευθερίας κινήσεων (βλ. επενδύσεις) και οι μέτοχοι μπορούν να αισθάνονται ότι θα τύχουν ανταμοιβής ανάλογης της επίδοσης των εταιρειών. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που παρά την υστέρηση του εξαμήνου θα εγγράψει κέρδη από την πώληση του πάρκου στις ΗΠΑ αλλά και την αύξηση της δυναμικότητας, η Κρι Κρι με δυνατές εξαγωγές κρατάει τη διψήφια δυναμική αύξησης κερδών για τη χρήση, ενώ η Πλαστικά Θράκης απέχει μόλις 4 εκατ. ευρώ από το ρεκόρ κερδών χρήσης, όπως και η Flexopack, που απέχει μόλις 2 εκατ. ευρώ από το ρεκόρ του 2017. Αντίστοιχα δυνατά τα κέρδη της Πλαστικά Κρήτης, τα οποία είναι αυξημένα κατά 31% και οδεύουν προς ιστορικό ρεκόρ με την καθαρή ταμειακή θέση να διαμορφώνεται στα 55 εκατ. ευρώ. Αν η χρονιά τελείωνε στο εξάμηνο, η Παίρης θα έκανε ιστορικό ρεκόρ καθαρών κερδών από το 2006, έχοντας καταγράψει 434 χιλ. ευρώ στην τελική γραμμή. Η Entersoft έχει πιάσει σχεδόν οριακά την επίδοση του προηγούμενου ρεκόρ της περσινής χρονιάς από εξάμηνο, η μετοχή σταρ της χρονιάς, η Παπουτσάνης, πάει να συντρίψει το ρεκόρ έχοντας ήδη πετύχει αύξηση από το σύνολο της περσινής χρονιάς, η Quest σε προσαρμοσμένο επίπεδο βρίσκεται σε τροχιά ρεκόρ στην μετά Q-Telecom εποχή, ενώ η Σαράντης έχει τα νούμερα για να πατήσει τα 38 εκατ. ευρώ, που είναι η υψηλότερη μέτρηση όλων των εποχών στην τελική γραμμή. Τέλος, η δυναμική του εξαμήνου μπορεί να φέρει τις Performance, Elton Χημικά και E-NET σε ιστορικό υψηλό καθαρών κερδών στο τέλος της χρονιάς. Κοινός παρονομαστής στους «ironmen» της χρονιάς είναι ότι η κερδοφορία ακολουθεί το λειτουργικό κέρδος, έχει δηλαδή ικανοποιητική επαναλαμβανόμενη εικόνα.
Οι εκπλήξεις
Η ΔΕΗ ήταν η μεγάλη έκπληξη των αποτελεσμάτων, φέρνοντας δύο χρόνια νωρίτερα τις εκτιμώμενες επιδόσεις στην κερδοφορία της και βάζοντας τις βάσεις για ένα ισχυρό turn around. Η Καρέλιας εκτός από την ισχυρή αύξηση των καθαρών κερδών της (+18%) έχει και ένα διόλου ευκαταφρόνητο ταμείο 359 εκατ. ευρώ. To ίδιο ισχύει και με τα δύο εισηγμένα λιμάνια ΟΛΠ και ΟΛΘ, τα οποία παρουσίασαν μικρές μονοψήφιες μειώσεις στην κερδοφορία τους με τη συνεισφορά και κάποιων θετικών εκτάκτων, αλλά με πολύ μεγάλη πλέον ρευστότητα στον ισολογισμό τους. Τουλάχιστον εντυπωσιακή ήταν και η ΑΒΑΞ με κέρδη 10 εκατ. ευρώ, όταν όλος ο κατασκευαστικός κλάδος εμφανίζει ζημιές ή οριακά κέρδη. Από τις μικρές εταιρείες ξεχώρισε η Revoil, η οποία εν μέσω μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων κίνησης εμφάνισε αυξημένα -και ικανοποιητικά- κέρδη. Το ίδιο ισχύει και για τις Aloumyl, ΕΛΒΕ και Paperpack, οι οποίες είχαν πολύ θετικό αποτέλεσμα, τηρουμένων των απαιτητικών συνθηκών.
Πολύ σκληρές για να πεθάνουν
Οι σκληροτράχηλες της ελληνικής αγοράς, οι εταιρείες σηματωροί του Χ.Α. επιβεβαίωσαν την αντοχή τους εκ νέου, εμφανίζοντας κέρδη μειωμένα μεν, διόλου ευκαταφρόνητα δε. OTE, ΑΔΜΗΕ, Coca Cola, ΟΠΑΠ, Μυτιληναίος, Cenergy, Τιτάν, Jumbo, ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ, Ευρωπαϊκή Πίστη και ΕΥΔΑΠ ήταν από τις εταιρείες που είχαν αξιοπρεπή εικόνα καλύτερη των αναμενομένων, όπως φάνηκε και από τις προεπισκοπήσεις των αποτελεσμάτων τους. Τα αποτελέσματα των εταιρειών αυτής της κατηγορίας έδειξαν μείωση των επιδόσεων, αλλά όχι διάλυση και έδωσαν στίγμα βελτίωσης στις τηλεδιασκέψεις τους για το επόμενο εξάμηνο. Στις μικρότερες εταιρείες, οι Πλαίσιο, Λαζαρίδης, Ιασώ και Πετρόπουλος έδειξαν αντοχές και κέρδη στην τελική γραμμή.
Οι μεγάλες χαμένες από τη πανδημία
Ο κλάδος του τουρισμού χτυπήθηκε περισσότερο απ' όλους και περιλαμβάνει μεταφορές, ενοικιάσεις μεταφορικών μέσων, ξενοδοχεία και real estate. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η Αεροπορία Αιγαίου, που οδεύει για τις μεγαλύτερες ζημιές στην ιστορία της λόγω της μειωμένης ζήτησης (92% στο β’ τρίμηνο) αλλά και του αναποτελεσματικού hedging σε καύσιμα. Ανάλογα επηρεασμένες ήταν και οι κατασκευαστικές εταιρείες (έργα και παραχωρήσεις), καθώς η συμμετοχή τους σε ΑΠΕ -που σε γενικές γραμμές πάνε εξαιρετικά- δεν στάθηκε αρκετή για να ισορροπήσει την εικόνα των απωλειών στα έσοδα. H παύση των αθλητικών γεγονότων βύθισε ακόμα περισσότερο την Intralot σε ζημιές (42,9 εκατ. ευρώ). Τα ξενοδοχεία (Δάιος, ΓΕΚΕ, Λάμψα) εμφάνισαν επίσης ζημιές, αναμενόμενα λόγω των λιγοστών αφίξεων από το εξωτερικό. Στις μικρές εταιρείες, το αποτύπωμα της πανδημίας ήταν έντονο σε Κυριακούλη, Μοτοδυναμική, Anek Lines και Attica Συμμετοχών. Τέλος, η MIG δείχνει σοβαρή επιδείνωση μεγεθών όχι μόνο στην κερδοφορία της, αλλά και στη χρηματοοικονομική της εικόνα.
Κοιτώντας μπροστά
Από τα όσα έγιναν γνωστά από τις τηλεδιασκέψεις και την πρόσφατη παρουσίαση στο συνέδριο της ΕΧΑΕ, το οικονομικό περιβάλλον παρουσιάζει αισθητή βελτίωση στο τρίτο τρίμηνο μετριάζοντας την επιβράδυνση που είχε παρατηρηθεί στο εξάμηνο σε τουρισμό, λιανεμπόριο και κατασκευή. Η σημαντική περίοδος των Χριστουγέννων και η εκπτωτική εβδομάδα του Νοεμβρίου θα κρίνουν πολλά για το λιανεμπόριο, καθώς οι περισσότερες εταιρείες πραγματοποιούν άνω του 60% του ετήσιου τζίρου τους στο β' εξάμηνο και σχεδόν το 40%. Για τον τουρισμό, η χρονιά θα πρέπει να θεωρείται χαμένη. Το ζητούμενο παραμένει η διάσωση πόρων για την επόμενη χρονιά, αφού τα επιδημιολογικά δεδομένα σε όλο τον πλανήτη κάθε άλλο παρά κόπωση δείχνουν. Ενθαρρυντική είναι και η εικόνα από τις αναστολές πληρωμών που έχει σταθεροποιηθεί στα 22 δισ. ευρώ, που μπορεί να θεωρηθεί και ως ταβάνι για το ύψος των παγωμένων δανείων των ελληνικών τραπεζών. Το ζητούμενο βέβαια για τον τραπεζικό κλάδο είναι η ύφεση να μείνει στο εκτιμώμενο μέγεθος του 8%-9%, για το οποίο ήδη έχουν ληφθεί προβλέψεις με βάση τα προβλεπτικά μοντέλα διαχείρισης κινδύνων. Το Ελληνικό Χρηματιστήριο επί του παρόντος παραμένει μια αγορά μετοχών αυστηρά επιλεκτική και με σχετικά μικρό βάθος ενδιαφέροντος ως προς τις μετοχές που θεωρούνται παντός καιρού. Ωστόσο, η μπόρα φαίνεται να βρίσκεται στο τελευταίο της στάδιο…
*Στο επόμενο φύλλο: Και άλλες αναγνώσεις από τα αποτελέσματα, φθηνές μετοχές με βάση τη ρευστότητα και την καθαρή θέση που έδειξαν στο εξάμηνο.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο του Σαββατοκύριακου 3-4 Οκτωβρίου.
