Όλα όσα συνέβησαν στα χρηματιστήρια και στις οικονομίες μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2021 και στους πρώτους δύο μήνες του 2022, αντιστοιχούν στην ύλη ενός μεταπτυχιακού τμήματος σπουδών στα χρηματοοικονομικά και στις κεφαλαιαγορές. Οι νέες γενιές επενδυτών και δεν αναφέρομαι μόνο στους νεόκοπους επενδυτές που εισέβαλαν ατάκτως στις αγορές μέσα στο 2020, αλλά και στους λίγο παλαιότερους, βρέθηκαν αντιμέτωποι με συνθήκες άγνωστες, ξένες και πρωτοφανείς, σε σχέση με όσες γνώριζαν ή είχαν βιώσει. Το πρόβλημα του πληθωρισμού, η ενεργειακή κρίση και η πλήρης διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας άρχισαν να αφήνουν τα δικά τους σημάδια, μέσα στη συλλογιστική της επενδυτικής κοινότητας.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε, ότι η έννοια του πληθωρισμού ήταν ξεχασμένη στο χρονοντούλαπο της οικονομικής ιστορίας. Και αυτό, διότι παρ’ όλα τα χαμηλά επιτόκια και τη διοχέτευση απίστευτης ρευστότητας στο σύστημα, οι οικονομίες δεν είχαν έρθει αντιμέτωπες με τον πληθωρισμό. Αντιθέτως, οι αγορές και οι επενδυτές διαπίστωναν με χαρά, ότι όλη αυτή η ρευστότητα, «έπεφτε» μέσα στα χρηματιστήρια, οδηγώντας σε ένα πρωτοφανή «πληθωρισμό υπεραξιών».
Έτσι, ο πληθωρισμός, μαζί με την έκρηξη των ενεργειακών τιμών, αλλά και την παρατεταμένη διατάραξη της αγοράς πρώτων υλών, των μεταφορών και της παραγωγής, οδήγησαν στη συνειδητοποίηση της βασικής χρηματιστηριακής αρχής, ότι οι αγορές δεν πάνε πάντα μόνο προς τα πάνω.
Το γεγονός της υποχώρησης των τιμών των μετοχών μιας σειράς από εμβληματικές εταιρείες του ψηφιακού κόσμου, στα χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης όπως είναι για παράδειγμα η Meta / Facebook, η Netflix, η Tesla, η Snap, η Twitter, η Pinterest, η Coinbase και η Palantir Technologies, αποδεικνύει ότι δεν έχουν αλλάξει ούτε οι βασικές επενδυτικές αρχές, αλλά ούτε και οι βασικές συμπεριφοράς των επενδυτών.
Όπως διεξοδικά ανέπτυξε ο Σπύρος Αλεξόπουλος στο άρθρο του, «Το Facebook σκόνταψε πριν γίνει... Meta», η διαπίστωση πως ο αριθμός των χρηστών των κοινωνικών της δικτύων, όπως Facebook, Instagram, WhatsApp, έχει σχεδόν πιάσει ταβάνι και δεν είναι εύκολο να αυξηθεί περισσότερο, αφού οι μικρότερης ηλικίας χρήστες εγκαταλείπουν το μέσο, για να δουν βιντεάκια στο tiktok, μαζί με τον προβληματισμό σχετικά με τις επενδύσεις στο αμφίβολο χώρο του Metaverse, ήταν αρκετή για να οδηγήσει τους επενδυτές σε μαζικές ρευστοποιήσεις. Και τι ρευστοποιήσεις! Θύμισαν στους παλαιότερους επενδυτές, εποχές της μετοχής των αλήστου μνήμης «Χαλυβδόφυλλων». Η μετοχή έχασε μέσα σε μία μόνο συνεδρίαση το 24,5% της αξίας της.
Το ίδιο είχε συμβεί προ ημερών με τη μετοχή της Netflix, όταν οι επενδυτές διαπίστωσαν ότι η συνδρομητική βάση της ψυχαγωγικής πλατφόρμας δεν αναπτύσσεται με τους προηγούμενους ισχυρούς ρυθμούς. Και η μετοχή έχει υποχωρήσει μέσα σε 15 συνεδριάσεις κατά 36,6%.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τη μετοχή της Palantir Technologies. Παρ’ όλο που η εταιρεία δραστηριοποιείται στο χώρο των Big Data Analytics, και κλείνει ολοένα και μεγαλύτερες συμφωνίες με σημαντικούς ομοσπονδιακούς οργανισμούς των ΗΠΑ, όπως είναι η United States Intelligence Community, το United States Department of Defense και άλλοι, η μετοχή ακολουθεί μια παρατεταμένη πτωτική πορεία. Έτσι έχει καταγράψει μέσα στο τελευταίο τρίμηνο ζημίες της τάξης του 57%.
Η μετοχή της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης και δημιουργίας οπτικών σελιδοδεικτών Pinterest, στην οποία οι πάνω από 500 εκατ, χρήστες από όλο τον κόσμο μπορούν να αναρτούν δικές τους φωτογραφίες και βίντεο ή να αποθηκεύουν φωτογραφίες που βρίσκουν στο διαδίκτυο, υποχώρησε μέσα στο τελευταίο δωδεκάμηνο κατά 69%, από τα ψηλά των $89,90 στη σημερινή τιμή των $27,25.
Το ίδιο συνέβη και με τη μετοχή της Coinbase Global Inc., που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Η εταιρεία είχε εισαχθεί μετά βαΐων και κλάδων στο χρηματιστήριο του Nasdaq τον Απρίλιο του 2021, σαν βασικός «εκπρόσωπος» της κοινότητας των κρυπτονομισμάτων, στα επίσημα συστημικά χρηματιστήρια. H μετοχή μετά την εισαγωγή της στο Nasdaq, είχε φτάσει μέχρι τα $429,54 και σήμερα βρίσκεται στα $194,44, έχοντας υποχωρήσει κατά 55%.
Το μεγαλύτερο δίδαγμα των τελευταίων μηνών είναι ότι η ανοδική γραμμική πορεία των αγορών, ανήκει στο παρελθόν. Το επενδυτικό και οικονομικό περιβάλλον, γίνεται σήμερα ακόμα πιο περίπλοκο και πολύπλοκο. Και οι εξισώσεις που επιζητούν λύσεις είναι πολυπαραγοντικές.
Η πορεία των μετοχών, ακόμα και των πιο εμβληματικών ψηφιακών εταιρειών, που φέρουν βαρύ αποτύπωμα στους χρηματιστηριακούς δείκτες, δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στις προσδοκίες και στον ενθουσιασμό του ψηφιακού οικοσυστήματος. Η βαρύτητα των σκληρών θεμελιωδών χρηματοοικονομικών μεγεθών θα επιστρέψει ακόμα πιο έντονα στο τραπέζι των αποτιμήσεων. Και φυσικά στο τραπέζι των συζητήσεων παίρνουν θέση και τα δεδομένα των επιτοκιακών πολιτικών των κεντρικών τραπεζών, η αποκλιμάκωση των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, οι πολιτικές στήριξης, καθώς οι εξελίξεις σχετικά με το ενεργειακό κόστος και άλλα.