Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, η Federal Reserve, ανέβασε το επιτόκιο για βραχυπρόθεσμο δανεισμό κατά μισή ποσοστιαία μονάδα την Τετάρτη, όπως αναμενόταν ευρέως από τις αγορές. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση τα τελευταία 22 χρόνια και αποφάσισε επίσης να ξεκινήσει τη μείωση του χαρτοφυλακίου ομολόγων της από τον επόμενο μήνα στην προσπάθεια της να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό.
Με ομόφωνη απόφαση η Fed έθεσε το νέο στόχο για το παρεμβατικό της επιτόκιο στο εύρος του 0,75% με 1%, με περαιτέρω αυξήσεις στο κόστος δανεισμού παρόμοιου μεγέθους να αναμένονται. Οι αξιωματούχοι της Fed είχαν προϊδεάσει τις αγορές ότι θα ανέβαζαν το παρεμβατικό επιτόκιο σε ένα εύρος 0,75% με 1% και ότι θα έθεταν σε κίνηση το σχέδιο μείωσης του χαρτοφυλακίου κρατικών ομολόγων.
Στο ανακοινωθέν της Τετάρτης η κεντρική τράπεζα ανέφερε ότι ο ισολογισμός της, που έχει φουσκώσει στα 9 τρισ. δολάρια μετά από τις πολιτικές στήριξης της οικονομίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, θα αρχίσει να συρρικνώνεται κατά 47,5 δισ. δολάρια μηνιαίως αρχίζοντας από τον Ιούνιο και ότι ο ρυθμός της συρρίκνωσης θα αυξηθεί στα 95 δισ. δολάρια τον Σεπτέμβριο.
Οι αγορές τιμολογούσαν περαιτέρω αυξήσεις φέτος και τον επόμενο χρόνο, περιλαμβάνοντας τρεις ακόμα αυξήσεις της τάξης των 50 μονάδων βάσης έκαστη, στοιχηματίζοντας ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα κινηθεί πιο γρήγορα σε σχέση με αυτό που προσδοκούσαν τον Μάρτιο ώστε να φέρουν το κόστος δανεισμού σε επίπεδα όπου θα αρχίσει να φρενάρει τον πληθωρισμό.
Η Fed άρχισε τον τρέχοντα κύκλο σφιχτότερης πολιτικής στα μέσα Μαρτίου με μια αύξηση 25 μονάδων βάσης, μικρότερη από αυτή που ήθελαν αρκετοί από τους αξιωματούχους της μετά την άνοδο του πληθωρισμού σε υψηλό 40ετίας, αλλά ζυγισμένη ώστε να μην προκαλέσει περισσότερη αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Στις εβδομάδες που πέρασαν από την απόφαση εκείνη ο πληθωρισμός πήρε νέα φόρα καθώς ο πόλεμος ώθησε τις τιμές πετρελαίου και τροφίμων υψηλότερα ενώ τα αυστηρά lockdown της Κίνας για να περιορίσει νέα εξάπλωση της πανδημίας COVID-19 διατάραξε τις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Τα στοιχεία από την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ δείχνουν αυξανόμενη στένωση με τα εργατικά κόστη να αυξάνονται καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να κρατήσουν το εργατικό τους προσωπικό. Οι ανάγκες για εργατικό προσωπικό μπορεί να μεταφραστούν σε υψηλότερους μισθούς που ενδεχομένως θα ενισχύσουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Στο διάστημα πριν από τη συνεδρίαση της Fed την Τετάρτη, ο επικεφαλής Jerome Powell είχε δηλώσει ότι ήθελε να οδηγήσει τα επιτόκια ταχύτατα στο επίπεδο που η Fed θεωρεί ως ένα ουδέτερο εύρος του 2,25% με 2,50% αλλά και υψηλότερα, αν χρειαστεί.
Ο κύριος στόχος του σχεδίου είναι να ανεβεί το κόστος δανεισμού αρκετά υψηλά και αρκετά γρήγορα που να αναγκάσει τα νοικοκυριά να επιβραδύνουν τις δαπάνες τους και τις επιχειρήσεις να επιβραδύνουν επίσης τις προσλήψεις τους ώστε να μειωθεί ο πληθωρισμός που σήμερα είναι σχεδόν τριπλάσιος από τον στόχο του 2% της Fed.
Στη χρηματαγορά οι traders στοιχηματίζουν ότι η Fed θα φέρει το επιτόκιο αναφοράς overnight πάνω από το ουδέτερο εύρος γύρω στον Σεπτέμβριο και ότι θα ακολουθήσουν και άλλες αυξήσεις πριν το επιτόκιο κορυφωθεί στο εύρος του 3,5%-3,75% στο πρώτο τρίμηνο του 2023.
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θέλει να αποφύγει να αυξήσει τα επιτόκια τόσο πολύ και τόσο γρήγορα που θα προκαλούσε βραχυκύκλωμα στην οικονομία και την αγορά εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας μόλις πρόσφατα έπεσε στο 3,6%, κοντά στα προ-πανδημίας επίπεδα και μία σημαντική αύξηση του θα μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση.
Στο παρελθόν η Fed δεν έχει καταφέρει συχνά ομαλές προσγειώσεις της οικονομίας και οι αναλυτές εκτιμούν πως άφησε τον πληθωρισμό να της ξεφύγει αυτή τη φορά αφού αυξήθηκε πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με τα επιτόκια, που σημαίνει ότι οι πιθανότητες να πετύχει ομαλή προσγείωση της οικονομίας είναι μάλλον εναντίον της.
