Η κατάσταση που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στην Γαλλία θα πρέπει να λειτουργήσει σαν καμπανάκι σε όσους διανύουν το μέσον του εργασιακού τους βίου. Οι συμφωνίες μεταξύ κρατών και πολιτών για το ύψος και τα χρόνια των συντάξεων βρίσκονται σε μια μόνιμη αναθεώρηση, σχεδόν πάντα αυτή η αναθεώρηση γίνεται επί το δυσμενέστερο για τους εργαζόμενους.
Η αδυναμία των κυβερνήσεων να προβλέψουν τις δημογραφικές εξελίξεις, την αύξηση του προσδόκιμου και ο ανταγωνισμός από χώρες με χαμηλές ή ανύπαρκτες πρόνοιες έχει οδηγήσει στην σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας αλλά και των χρόνων εργασίας που απαιτούνται για να κατοχυρωθεί το συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Η αδυναμία του κράτους να «προβλέψει» έχει να κάνει και με την άρνηση της εκάστοτε ηγεσίας να δυσαρεστήσει τις γενιές που βρίσκονται στο εργασιακό προσκήνιο. Έτσι φθάνουμε πάντα στο πάρα πέντε, όπου οι νέες εργασιακές νομοθεσίες επιβάλλονται υπό την απειλή της χρεοκοπίας αιφνιδιάζοντας εργαζόμενους που μπορεί να βρίσκονται κοντά στο τέλος του εργασιακού τους βίου και δεν έχουν πολλές επιλογές ρύθμισης του εισοδήματος τους.
Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι κάπως διαφορετικά αν υπήρχε κάποια προληπτική αποταμίευση που θα αντιμετώπισε ένα τέτοιο κίνδυνο. Η ζωή έχει δείξει ότι οι περισσότεροι από εμάς, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, δεν αποταμιεύουν βάζοντας το μεταεργασιακό τους βίο σε κίνδυνο φτώχειας.
Ο κίνδυνος της μείωσης του εισοδήματος στα συντάξιμα χρόνια μεγαλώνει από γενιά σε γενιά και παρά το γεγονός ότι αυτή είναι μια κοινή διαπίστωση η οποία διατυπώνεται ακόμα και με την μορφή αστεϊσμού («σύνταξη, ποια σύνταξη;»), όσοι λειτουργούν προληπτικά είναι μειοψηφία.
Μια πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ σε εργαζόμενους άνω των 50 ετών έδειξε ότι πάνω από το 57% των εργαζομένων δεν έχουν κάνει κάποιο εναλλακτικό πλάνο που θα τους αποφέρει ένα έξτρα εισόδημα όταν έρθει η ώρα της αποχώρησης από την αγορά εργασίας.
Το 40% των συνταξιούχων δηλώνει ανοικτά ότι έχει μετανιώσει που δεν έχει «αγοράσει» ένα μακροπρόθεσμο πλάνο σύνταξης ή υγειονομικής περίθαλψης. Για όσους δεν γνωρίζουν την κατάσταση στις ΗΠΑ, σε περίπτωση ασθένειας το Δημόσιο Σύστημα Υγείας καλύπτει τις πρώτες 20 ημέρες περίθαλψης στο 100%, τις επόμενες 80 ημέρες σε ένα μέρος ενώ μετά τις 100 ημέρες ο ασθενής πληρώνει από την τσέπη του.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε φθάσει σε αυτό το σημείο όμως το προσδόκιμο ζωής βρίσκεται στα 82,8 χρόνια, σχεδόν 17 χρόνια μετά το θεωρητικό χρόνο συνταξιοδότησης. Λογικά οι περισσότεροι από όσους διαβάζετε το σημερινό άρθρο θα ξεπεράσετε το όριο αυτό αφού η τάση στο προσδόκιμο ζωής είναι σταθερά αυξητική. Είναι ένα σημαντικό χρονικό διάστημα που για πολλούς εργαζόμενους σε βαρέα ή ανθυγιεινά επαγγέλματα δεν αφήνει περιθώρια παράλληλης απασχόλησης.
Για όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν μια παράλληλη απασχόληση -έστω και ημιαπασχόληση- για κάποιο ικανό χρονικό διάστημα η διερεύνηση για ένα ιδιωτικό πρόγραμμα ασφάλισης πρέπει να είναι μέσα στις επιλογές που θα εξασφαλίσει αν μη τι άλλο ένα αξιοπρεπές εισόδημα για τα γεράματα.
Πρόσφατα ξεκίνησαν καινούργιες προσπάθειες Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης με στόχο να υποστηρίξουν το εισόδημα και τις παροχές προς τους ανθρώπους που ολοκληρώνουν τον εργασιακό τους βίο. Είναι προγράμματα που είτε τρέχουν από τις ίδιες της εταιρείες είτε από συλλόγους επαγγελματιών.
Για τις εταιρείες που θα επιλέξουν να προσφέρουν ένα τέτοιο πρόγραμμα η σχέση με τον εργαζόμενο ενδυναμώνεται καθώς αποτελεί μια έξτρα παροχή με μελλοντική προστιθέμενη αξία. Η διαχείριση είναι εποπτευόμενη, έχει ασφαλιστικές δικλείδες, παρέχονται φοροαπαλλαγές ενώ στο μέλλον προβλέπεται ότι θα υπάρχει και φορητότητα. Στην Ευρώπη η πρακτική αυτή είναι αρκετά διαδεδομένη ωστόσο η προσπάθεια στην χώρα μας τώρα δείχνει να βρίσκεται σε κάποιο στάδιο εκκίνησης.
Υπάρχουν επομένως οφέλη και κίνητρα που μπορούν να ενδυναμώσουν το θεσμό του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης μέσω των επαγγελματικών ταμείων. Η ιστορία δείχνει ότι ο κρατικός πυλώνας συνταξιοδότησης διαχρονικά φθίνει ως προς την κάλυψη των πραγματικών αναγκών με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται συνεχώς η ανάγκη πρόσθετης μέριμνας. Επομένως ας προσέχουμε για να έχουμε.
