Μια ενότητα από 14 αντικείμενα με την υπογραφή της σημαντικής κεραμίστριας, φέρνει σε δημοπρασία ο Ανδρέας Βέργος. Μαζί με τον Αλέκο Φασιανό που εκπροσωπείται με ισόποσο αριθμό λαχνών, η Ελένη Βερναρδάκη πρωταγωνιστεί, θα λέγαμε, στην ανοιξιάτικη πώληση του οίκου (Τετάρτη 26/4).
Καθώς δίνεται έμφαση σε προσιτές τιμές, η καλλιτέχνις προσφέρεται για τις κεραμικές δημιουργίες της που οι περισσότερες ξεκινούν στα 100 ευρώ (ένα σετ μόνο από 6 πιάτα έχει αρχική τιμή 600 ευρώ).
Σετ από έξι πιάτα λαχνός 108 αρχική τιμή 600 ευρώ
Βεβαίως, πρέπει να σημειώσουμε ότι κάθε φορά που δημοπρατούνται έργα της, οι διεκδικητές είναι πολλοί και πρόθυμοι να τα «χτυπήσουν» αρκετά πιο ψηλά από τις εκτιμήσεις του οίκου. Κρίνοντας μάλιστα από τις πωλήσεις των τελευταίων χρόνων, τα κεραμικά της Βερναρδάκη γίνονται στους συλλεκτικούς κύκλους, κυριολεκτικά, ανάρπαστα.
Είναι μια «μόδα» σε μια κορεσμένη από ανδρικά ονόματα, αγορά; Δεν το πιστεύουμε. Η Ελένη Βερναρδάκη άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε την κεραμική. Όπως πολλοί Ευρωπαίοι δάσκαλοι είδαν στο κεραμικό, όχι ένα χρηστικό αντικείμενο, αλλά ένα άλλο μέσο, έναν διαφορετικό τρόπο αισθητικής, η Βερναρδάκη ξεπέρασε τον διαχωρισμό της τέχνης σε «καλή» και «εφαρμοσμένη» κι έδωσε υπεραξία στον ταπεινό πηλό. Το έργο της θα μείνει κλασικό, ανοίγοντας δρόμο στις νεότερες γενιές των καλλιτεχνών.
Το εργαστήριό της στην Κάντζα (σχεδιασμένο από τον Τάκη Ζενέτο) για περισσότερο από μισό αιώνα, έγινε τόπος συνάντησης με τους ζωγράφους που συνεργάστηκε –τον Γιάννη Μόραλη, τον Παναγιώτη Τέτση, τον Δημήτρη Μυταρά, τον Μιχάλη Κατζουράκη– για τη μεταφορά σχεδίων τους σε κεραμικές συνθέσεις. Δεν αρκέστηκε, όμως, σε ρόλο βοηθητικό. Με σεμνότητα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, ανέπτυξε τις ιδέες της, πάντα σε μικρό αριθμό κομματιών. Όπως έχει ομολογήσει σε συνέντευξή της στη Μαργαρίτα Πουρνάρα, «πιο πολλά έργα έσπαγα παρά πουλούσα».
Η Ελένη Βερναρδάκη στο εργαστήριο της οδού Σόλωνος 20, αρχές δεκαετίας του 1960 (Φωτ. Αρχείο Ε. Βερναρδάκη)
Απέκτησε λαμπρές σπουδές στην κεραμική, στο Hammersmith College of Art and Building του Λονδίνου (1957-1959), από όπου επέστρεψε στην Ελλάδα στα τέλη του 1959 κι άνοιξε αρχικά το εργαστήριό της στη Σόλωνος. Λίγα χρόνια μετά μεταφέρθηκε στην Κάντζα (1974), ενώ το Μορφολογικό Κέντρο Αθηνών - adc (Athens Design Center) που ίδρυσε με τον σύζυγό της Νίκο Παπαδάκι αποτέλεσε σημείο αναφοράς.
Η Βερναδάκη δημιούργησε κεραμικά αντικείμενα-φόρμες, ανανεώνοντας ριζικά την καλλιτεχνική κεραμική στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Στα πρώιμα έργα της εντοπίζονται αναφορές στην ντόπια παράδοση και την αρχαία ελληνική αγγειοπλαστική. Στην πορεία της δουλειάς της, κύριο χαρακτηριστικό είναι η δυναμική αξιοποίηση των αρχών του κεραμικού «μοντερνισμού» του 20ού αιώνα.
Μπουκάλι κεραμεικό λαχνός 95 αρχική τιμή 150 ευρώ
Έργο ειδικής σημασίας είναι η μονογραφία που υπογράφει η ιστορικός τέχνης Ευγενία Αλεξάκη, η οποία μας πρόσφερε μια ουσιαστική αποτίμηση της μεγάλης πορείας της καλλιτέχνιδος (μνημονεύουμε συχνά την αφιερωματική έκθεση που οργάνωσε το Μπενάκη στην Πειραιώς το 2016 μαζί με την παρουσίαση του βιβλίου).
Δείγμα αυτής της πορείας απηχεί η ομάδα των προσφερόμενων έργων από τον Βέργο. Η Ελένη Βερναρδάκη παρουσίασε δουλειά της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό κι έργα της βρίσκονται σε μεγάλες συλλογές.
Αναλυτικά ο κατάλογος της δημοπρασίας εδώ.
H εξέταση των έργων πραγματοποιείται κατόπιν ραντεβού στα γραφεία του οίκου «Βέργος» (Νεοφύτου Δούκα 10, Κολωνάκι) από την Δευτέρα 10 Απριλίου έως και την Τρίτη 25 Απριλίου, καθημερινά 10:00 π.μ. έως 5:00 μ.μ. και Σάββατο 10:00 π.μ. έως 3:00 μ.μ.
Κεντρική φωτογραφία: Η Ελένη Βερναρδάκη στο εργαστήριο της οδού Σόλωνος 20, αρχές δεκαετίας του 1960. (Φωτ. Αρχείο Ε. Βερναρδάκη)
